Nog steeds woningen zonder rookmelder
Hoewel rookmelders sinds begin 2020 verplicht zijn in elke woning in Vlaanderen, hangen ze nog niet overal. Nochtans kunnen ze levens redden. In dit artikel geven we je een aantal richtlijnen voor de aankoop en het gebruik van rookmelders.
Er zijn jaarlijks tientallen slachtoffers te betreuren bij woningbranden. “Investeringen in brandveiligheid en brandpreventie zijn hoognodig”, weet brandpreventieadviseur Tim Renders van Leef Brandveilig. Rookmelders kunnen hier een cruciale rol in spelen. De meeste slachtoffers vallen immers niet door het vuur, maar wel door de rook. Weinig Vlamingen weten dat als er ’s nachts brand uitbreekt, je heel weinig kans hebt om tijdig wakker te worden. Wie slaapt, ruikt niets en de verstikkende rook verspreidt zich zeer snel. Weet dat je amper drie minuten tijd hebt om de woning veilig te kunnen verlaten. Belangrijk is dus dat de rook gedetecteerd wordt voordat je vluchtweg helemaal versperd is. Plaats daarom minstens één, en bij voorkeur zelfs meerdere rookmelders per verdieping.
De folder "Rookmelders. Hoe beschermt u zich tegen brandgevaar?" licht toe waarom en hoe u een rookmelder moet plaatsen. Deze folder vindt u op de officiële website van de Vlaamse overheid.
Wat zijn de gevolgen als er niet tijdig aan de rookmeldersverplichting is voldaan? Als een woning niet voldoet aan de rookmeldersverplichting, dan wordt ze in de regel als 'niet-conform' beschouwd. Lees er meer over op de site van Wonen Vlaanderen.
Inhaalbeweging
In nieuwe woningen, renovaties met een bouwvergunning of huurwoningen was de rookmelder al sinds 2013 verplicht, maar sinds 1 januari 2020 is dat het geval voor elk woning. Netwerk Brandweer startte in het najaar van 2019 met een campagne. En er was nog werk aan de winkel. Zo had maar liefst 36 procent van de woningen op dat moment geen rookmelder in huis. Acht procent had er wel eentje maar die lag in een kast te wachten op installatie. Of er hing eentje die gewoonweg niet werkte omdat de batterij plat was. En ook nu zijn er nog steeds woningen waar geen rookmelder gebruikt wordt. Vanaf begin 2021 worden schendingen van de rookmeldersverplichting strenger gesanctioneerd in Vlaanderen. Wie geen rookmelder(s) in zijn woning heeft, riskeert voortaan dat zijn woning ongeschikt verklaard wordt.
Hoe plaats ik een rookmelder?
Je moet echt geen Einstein of handige Harry zijn om een rookmelder te kunnen plaatsen. Controleer voor je eraan begint de voorschriften van de fabrikant. Kies vervolgens voor een plek in het midden van het plafond, op minstens 30 cm afstand van de muur om een optimale werking te garanderen. Als je de rookmelder tegen de muur plaatst, wat niet de voorkeur geniet, doe dat dan op zeker 15 cm van het plafond en nog eens 30 cm van de hoeken. Let erop dat je gemakkelijk de testknop kunt indrukken of de batterijen kunt vervangen. Test, als de rookmelders onderling niet met elkaar verbonden zijn, of je ze in elke ruimte goed kunt horen. Op de slaapkamer moet dit absoluut het geval zijn. Er bestaan diverse plaatsingssystemen. Sommige rookmelders kun je zelfs tegen het plafond plakken. Andere rookmeldersystemen moet je bevestigen met schroeven.
Vluchtplan
Rookmelders geplaatst? Perfect! De volgende stap: wees goed voorbereid als het alarm afgaat. Zorg voor een vluchtplan. Ingewikkeld moet dit niet zijn. Bespreek wie wat gaat doen bij een uitslaande brand. Wie neemt de kinderen mee? Waar heb je de sleutel gelegd? Nog beter is om hem op de deur te laten steken. Langs welke weg kun je naar buiten? Houd ook altijd een zaklamp bij de hand op de slaapkamer en probeer indien mogelijk de deuren op weg naar buiten achter je toe te trekken. Bel buiten 112. Door voldoende rookmelders te installeren, krijg je een snelle detectie en heb je nog een veilige vluchtweg.
Waar plaats ik een rookmelder wel en waar niet?
Het is verplicht om op elke verdieping minstens één rookmelder te plaatsen.. Bevestig deze bij voorkeur aan het plafond, want rook gaat nu eenmaal omhoog. Koppel in grote woningen de rookmelders aan elkaar zodat het alarm op meerdere platsten te horen is. De badkamer, garage en keuken zijn geen goede plekken om een rookmelder te plaatsen. De kans op een vals alarm door vrijgekomen dampen is groot. Bevestig daarom de rookmelder op minstens drie meter van deze ruimtes in huis.
Do’s & don’ts voor een rookmelder
DO'S
Kies voor niet-vervangbare lithiumbatterij
Zowel Wonen Vlaanderen als Netwerk Brandweer adviseren om een rookmelder te kopen met een niet-vervangbare lithiumbatterij. Ze kosten meer, maar de volgende vijf tot tien jaar (afhankelijk van welke je koopt) moet je de batterijen niet meer vervangen. Bovendien verminder je ook het risico dat de levensduur van de rookmelder zelf ongemerkt overschreden wordt.
Controleer en test je rookmelder
Zoek op de verpakking naar de kwaliteitslabels CE en EN 14604. Test de optische rookmelder minstens een keer per maand. Bij de meeste rookmelders kan dit door op de testknop te drukken om te zien of ze nog werken, of kijk naar het lampje of de batterijen nog niet leeg zijn.
Onderhoud je rookmelder
Houd je rookmelders stofvrij door ze te reinigen met een vochtige doek aan de buitenkant of ga er even met een stofzuiger over. Na tien jaar vervang je alle rookmelders.
DON'TS
De rookmelder testen met rook
Even testen met rook? De melder laten afgaan door er bijvoorbeeld een brandende sigaar onder te houden, is geen goed idee. Roetdeeltjes kunnen vrijkomen en de sensor onherroepelijk beschadigen. Gebruik daarom altijd de testknop.
De rookmelder laten hangen tijdens verbouwingswerken
Plannen om te verbouwen of te schilderen? Dek de rookmelder af of verwijder hem indien mogelijk. Bij het verbouwen komt er veel stof vrij, wat uiteraard nefast is voor de werking. Schilderwerken zorgen dan weer voor extra vocht. Ideaal is om twee dagen na de werken de rookmelder terug te plaatsen.